Nico-Jan van Dijk gedichten
Genua in drie gedichten
Genua in de nacht.
Genua in de nacht
waar een trein een tunnel inrijdt
en vonken opspatten in het donker
waar een deur hard dichtslaat
en niet het hele verhaal vertelt
dat daar achter schuil gaat
Genua in de nacht
dat zijn voetstappen
die weerklinken tegen de huizen
een driftig geluid
dat op een gevaar duidt
een gevaar dat je zelf niet kent
maar het lijkt op een dreiging
van eeuwen geleden
een dreiging
die je niet zomaar kan verklaren
de taal ken je wel
maar de woorden kan je niet meer verstaan
de radio in een voorbij rijdende auto
een monotoon ritme
dat in golven komt
en weer verdwijnt
een bezwerend ritueel
dat de tijd verdrijft
maar de tijd gaat door
zoals de tijd altijd door gaat
als het tikken van de regen
op een parasol
die men vergeten is binnen te halen
Genua in de nacht
dat is onrust
dat zijn de donkere golven
die als drenkelingen
in de nacht aan land komen
dat zijn de vele voetstappen
die onhoorbaar door de nacht sluipen
dat is de echo van de stilte
dat zijn stemmen zonder ophouden
even ongrijpbaar als het leven zelf
en misschien is dat wel het enige
dat we later herkennen
die onrust en dat zoeken
Genua in de nacht
een kind dat bang is in het donker.
Alles wat we willen vasthouden
dat blijkt een beweging te zijn
een beweging naar een tweede leven
waar alles nog een keer wordt beleefd
Genua
als een oude geliefde
aan wie je alles
op ieder gewenst tijdstip
kunt schrijven
zonder dat je ooit weet
of ze de brief ook zal lezen
Genua is er altijd
wacht altijd
maar geeft geen antwoord
maar de stad die je lijkt te negeren
dat is ook de stad
waarvan je hoopt
dat die je nog eens zal omarmen
waar was je
waar ben je zolang geweest
er was een dag
dat je in deze stad aankwam
en er zal ook een dag komen
dat je deze stad weer zult verlaten
maar dit is de stad waarin niemand afscheid neemt
dit is de stad waarin je alleen langzaam onzichtbaar wordt
er is alleen een beweging
die we soms even kunnen zien
maar nooit kunnen vasthouden
gezegend de stad Genua
gezegend de stad
waar iedere gedachte aan een zegen is verdwenen
waar de vaste grond is verdwenen
misschien is er wel een verzoening
maar dan is het een verzoening
als een korte aanraking
ontdaan van iedere verhevenheid
een aanraking die bewijst
hoe weinig we elkaar kennen
hoe weinig we in elkaars nabijheid leven
en dan is dit het hoogste
wat we kunnen bereiken
een korte aanraking.
Genua
de stad waar het hart
de kleine donkere stegen zijn
en waar verhalen
de enige berichten zijn
waarmee mensen elkaar nog
kunnen bereiken
waar verdwalen je een stap
dichterbij de waarheid zal brengen
omdat alleen in de kleinste haarvaten
de stad nog zal blijven voortleven
dit is de stad
die je tot een keus dwingt
er bestaat geen eenvoudige waarheid
er bestaat alleen een harde leerschool
nooit is er rust
nooit is er stilstand
alleen de volgende dag
alleen een zonovergoten dag
en soms kan je daar nog de schaduw
van een gedicht vinden
een vrijplaats
een natuurlijke haven
om een onbekende reden
is er nog uitstel verleend
en zal het weer dag worden
zolang de straatmuzikanten spelen
leeft de stad
zolang zij het straatbeeld bepalen
leeft de stad Genua.
(Genua in de nacht). (N.a.v. Brieven uit Genua van Ilja Leonard Pfeijffer). (2017).
Cinzano
Cinzano,
een drankje
dat een heel Italiaanse indruk maakt
alleen al door die naam
en de herinnering aan tijden
die misschien wel minder geordend waren
misschien wel meer rommelig dan nu
met reclame voor Cinzano
die je vanuit de trein
op blinde muren kon zien
of op asbakken in cafe’s
die tijd was het
de tijd van reclame voor Bastos sigaretten
bij motorcrosswedstrijden
de legitimatie van een gesublimeerde zelfkant van het leven
zou je kunnen zeggen
al bestaat een dergelijk begrip dan wel niet
maar wat ik maar wil zeggen is
met het verdwijnen van het merk Cinzano
uit het straatbeeld
verdwijnt ook de volkse cultuur een beetje
waar is de reclame voor Cinzano gebleven
zou je kunnen zeggen
en we hebben al zoveel verloren
let op
sprak hij op een toon
die je alleen hoort in een Amsterdams Grand Cafe
waar journalisten, kunstenaars en intellectuelen elkaar treffen
tussen nu en tien jaar staan we in het Stedelijk Museum
met een geleerd gezicht
naar oude reclameborden
van Cinzano te kijken
en luisteren we naar de diepere bedoeling
die de kunstenaar daar mee heeft
en het is waar
de kleuren rood en blauw
die combinatie verzin je niet
het lijken de kleuren van een Duits fabriekselftal
uit de jaren 70
en dat de grens diagonaal over het reclamebord loopt
dat verzin je al helemaal niet
en misschien laat hij dan de wereld zien
de echte wereld van Cinzano
en dan blijkt dat het de grote Italiaanse cultuur is
de grote Italiaanse cinema
die je zelf dan wel net hebt gemist
je was er net even niet
maar die daardoor alleen maar groter wordt
een gevestigd instituut
dat daar staat als een granieten berg
en waar de zon al gauw achter ondergaat
Marcello Mastroianni
onder een zonnescherm
met daarop een reclame van Cinzano
Marcello Mastroianni
voor het hooggebergte
met een glas Cinzano in zijn hand
maakt het dan nog uit waar dat zonnescherm staat
op een regenachtig plein in Genua
of met eeuwig witte bergen
als achtergrond
en die volkse cultuur
die bestaat niet
het waren gewoon je eigen gedachten
die verder niemand met je deelt
maar waar komt dan die gedachte dan vandaan
waarom dat sentiment
waarom die sterke onderstroom
die je zelf nooit goed kent
maar die je toch op een bepaalde manier dwingt
ik weet het niet
misschien is het alleen maar dat oude verhaal
uit mijn kinderjaren in Rotterdam-Schiebroek
over die man die iedere middag door de straat liep
de Plataanweg af
op weg naar het buurtwinkeltje van Van ’t Wout
waar een blauw rood reclamebord van Cinzano
aan de muur naast de deur hing
om daar een fles Cinzano te halen
en met die fles
in dat oude tasje liep hij weer terug
de Plataanweg af
terug naar huis
terug naar af
iedere dag opnieuw
iedere dag hetzelfde
iedere dag Cinzano
het eeuwige geschil
over hogere en lagere cultuur
dat hele dispuut
dat wil alleen maar zeggen
ook dit is een bestaan
ook dit is een leven
al was het maar
een leven met Cinzano.
(Cinzano). (2017).
La Superba
La Superba
de hoogmoedige
zo wordt deze stad ook wel genoemd
wat zou daarvan de reden zijn
is het de monoloog
die deze stad altijd lijkt te houden
zou dat de reden zijn van deze naam
maar iedereen is hier toch een vluchteling
iedereen is hier toch aangespoeld in de nacht
zonder duidelijke reden
zonder groot verleden
iedereen is hier toch op weg
naar het hart van de stad
naar het labyrint met de kleine stegen
op zoek
naar een soort van bestemming
alsof daar een moeder wacht
alsof daar een bruid wacht
het meisje
in de bar met de spiegels
of zijn het alleen maar spiegels
daar in het hart van de stad
en zien we dan alleen maar
de weerkaatsing van een gestalte
ergens diep in het labyrint van een stad
die zichzelf ook nog eens de hoogmoedig noemt
het is maar een fijne dunne lijn
tussen fabel en waarheid
het zijn maar een paar woorden
die ons in leven houden
meer kunnen we niet verstaan
we zijn niet goed in het aanhoren van
het verhaal van een ander
de waarheid is gewoon te groot
het verhaal van de vlucht uit Afrika
op een boot naar Europa
is gewoon te groot voor ons.
Maar wat zou een stad zijn
als er geen onbestemde delen zijn
als er geen randen zijn
waar niemand vat op krijgt
als er geen mensen zijn
die zich daar schuil houden
mensen die de achtergrond vormen
van de grote mensenstroom
die niemand tellen kan
die niemand temmen kan
de mensenstroom
die zonder dat ze het weten
afhankelijk is
van deze kinderen van een lagere God
en als we in die onderwereld
zouden doordringen
zouden we daar dan nog
een glimp van de waarheid kunnen vinden
is daar nog het verlangen
naar de tijd
waar nu een laag van beschaving
over is gelegd
eigenlijk
kennen we nu de stad
alleen maar
in de overtreffende trap
in hoogtepunten
en in dieptepunten
in leed en in extase
Genua is daarmee grenzeloos
en omvat eigenlijk de hele mensheid
misschien is dat ook wel de reden
dat deze stad de titel draagt
La Superba.
(La Superba). (2018).
Nieuwe reacties
06.05 | 12:16
Wat een prachtig gedicht dat tot de verbeelding spreekt! Dank je wel voo...
23.04 | 07:04
Bedankt voor het sturen. Mooi gedicht..