Nico-Jan van Dijk gedichten
Magie van het dagelijks leven.
De Verlichting
verbood ons
om nog langer
magisch te denken
de Verlichting
verbood ons
om voortaan
ver van huis
andere lucht
en andere geuren
in te ademen
de Verlichting
verbood ons
om terug te keren
naar onze jeugd
om terug te keren
naar de taal
die we zijn vergeten
en de dagen
die niet meer worden geteld
ze waren er altijd al
de dagen
die te gewoon zijn
om opgemerkt te worden
de dagen
die te dichtbij zijn
om gezien te worden
ze waren er altijd al
onzichtbaar
voor voorbijgangers
en opgenomen
in de dagelijkse taal
maar een redder
dat was de Verlichting zeker
een redder
die op het toneel verscheen
toen de nood het hoogst was
een leven lang
een voorbereider
een leven lang
een strijder
de man
die van buiten naar binnen keek
de man
die van binnen naar buiten keek
maar ook
een redder tegen wil en dank
een redder
die een leven lang
op weg was
maar het was niet genoeg
een redder
die een leven lang
op zoek was naar de plaats
die er niet was
maar het was niet genoeg
een leven lang
op zoek naar de plaats
die niet bestond
er bestaan maar
twee soorten steden
op aarde
er bestaan maar
twee soorten licht
er zijn steden
waar je welkom bent
en die je
op een dag als deze
willen omarmen
en er zijn steden
die je bestaan
lijken te ontkennen
zonder dat hardop te zeggen
zonder daar
woorden aan te wijden
er is licht
dat je beschijnt
en de donkere weg verlicht
en er is licht
dat de weg verspert
en je verblindt
maar vanavond
loop ik de stad weer in
vanavond
loop ik het grensgebied
weer in
het licht tegemoet
het neonlicht
beschijnt ook mij
zoals het neonlicht
ook anderen beschijnt
er is geen reden
om deze waarheid te ontkennen
er is geen reden
om me aan dit dagelijks ritueel
te onttrekken
hemellichamen
zullen niet van baan
veranderen
en seizoenen
blijven komen
en gaan
in de volgorde
die vooraf is bepaald
maar voortaan
is het de kunst
die ons moet herinneren
aan die donkere
verlichte onderstroom
voortaan
is het de kunst
ons steeds weer
terug moet brengen
naar de dagen
die te gewoon zijn
om opgemerkt te worden
naar de dagen
die te dichtbij zijn
om gezien te worden
de kunst
moet ons herinneren
aan die diepe onderstroom
waarvan we het bestaan
misschien wel waren vergeten
ook al hebben de kleuren
ons nooit verlaten
de grote broer
van het magisch denken
is de neonreclame
de grote broer
van het magisch denken
is het broertje
dat al vroeg
wereldwijs was geworden
lang bleef
het eerstgeboorterecht
gehandhaafd
lang bleef de verhouding
tussen jong en oud in stand
maar ineens was hij
de grote broer geworden
die zich niets meer
van het wettig gezag aantrok
ineens
was hij de man geworden
die zich niets meer
door de Verlichting
liet wijsmaken
hij is het die ons
al die namen heeft gegeven
hij is het die ons
in het donker heeft geroepen
en ons al die de dromen
heeft gegeven
dag na dag
uur na uur
stap voor stap
de wijsheid van de straat
zou je het kunnen noemen
de taal van de straat
zo lijkt het wel
een vorm van
oppervlakkig denken
dat geen diepgang kent
maar als zo vaak
zijn het niet de diepe gedachten
die de wereld veranderen
als zo vaak
zijn het niet de woorden
die zo groot lijken
op het moment
dat ze worden gesproken
die de eeuwen zullen overleven
meestal
is het een beweging
die komt en gaat
meestal
is het een streling
die onverwacht komt
in de nacht
als je nog slaapt
meestal
is het begin en het einde
van die donkere
verlichte onderstroom
niet meer aan te wijzen
diepe bewegingen
worden niet
door iedereen herkend
ook al kunnen we
de vertrouwde geluiden
nog steeds duidelijk horen
er wordt wel gezegd
dat je aan geluiden went
er wordt wel gezegd
dat er als vanzelf
een wand van glas ontstaat
die de wereld
op gepaste afstand houdt
men zegt wel
dat de spoorlijn
en de snelweg
zo dicht bij huis
al snel vertrouwde
achtergrondgeluid worden
die je niet meer hoort
men zegt wel
je zou ze zelfs missen
als ze plotseling
zouden verdwijnen
en ophouden te bestaan
hemellichamen
zullen niet van baan
veranderen
en seizoenen
blijven komen
en gaan
in de volgorde
die vooraf is bepaald
maar het is steeds weer de kunst
die ons het magisch denken
moet bijbrengen
het is steeds weer de kunst
die ons moet terugbrengen
naar de taal van onze jeugd
naar de taal
die we zijn verleerd
om te spreken
het is de taal
van een stad
onder een laag
van vers gevallen sneeuw
de taal
die we alleen kunnen verstaan
wanneer die niet
te nadrukkelijk wordt uitgesproken
de kunst van de magie
is de kunst van de fotografie
de kunst van de magie
is de kunst
van een poëzie
die geen woorden kent
die geen ritme kent
die geen taal kent
de kunst die alleen maar
een ondeelbare moment kent
waarin alles wordt gezegd
fotografie
komt het meest
tot zijn recht
midden in het gewone leven
benzinestations in de nacht
worden ineens
de warme onderstroom
die al zo lang op ons wacht
fotografie
is een andere naam
voor een magie
die verborgen blijft
net onder de oppervlakte
van een stenen vlakte
een leeg plein
kan ineens de donkere
veelkleurige onderstroom
worden
deze stelling
wil ik wel verdedigen
dit standpunt
mag iedereen wel horen
een ondeelbaar moment
kan een heel leven onthullen
zoals ook het omgekeerde waar is
een heel leven
kan worden samengevat
in een enkel moment
hemellichamen
zullen niet van baan
veranderen
en seizoenen
blijven komen
en gaan
in de volgorde
die vooraf is bepaald
alles is vloeibaar
en er bestaat voor ons
geen vaste plek op aarde
er is nooit
een moment geweest
dat je de toekomst
zonder moeite
kon voorspellen
en nooit is er
een moment geweest
dat de wereld aan je voeten lag
nooit was er een moment
waarvoor je bewust hebt gekozen
maar de woorden
die je nooit hebt gesproken
ze waren even heel dichtbij
toen land en water
even leken te aarzelen
wie hier vandaag
het bewind zou overnemen
in elkaars nabijheid
ontstaat er een eenvoud
die niets verraadt
van de lange weg
die ze hebben afgelegd
om hier te komen
het is dichtbij
het is altijd dichtbij
de magie van het dagelijks leven
is altijd dichtbij.
(Magie van het dagelijks leven).
(2023).
