Nacht van de stad

De nacht van de stad

was een halve eeuw geleden

anders dan de nacht van de stad

zoals we die nu kennen

het licht van de stad

was een halve eeuw geleden

anders dan het licht van de stad

zoals we die nu kennen

de nacht van de stad

was stiller

veel stiller

dan de nacht van de stad

die we nu kennen

het licht van de stad

was zachter

veel zachter

dan het licht van de stad

dat we nu kennen

in de nacht van de stad

was er altijd licht

het werd nooit donker

ook al waren geen mensen

meer buiten op dit uur

het licht van de stad

dat is dan ook de betekenis

die we zien op oude foto’s

een oude foto

die zomaar in staat is

om je gedachten

een leven lang te bepalen

maar waarom

die fascinatie

voor oude foto’s

van steden in de nacht

waarom

die onweerstaanbare

neiging om eindeloos

naar een foto te kijken

van een stad in de sneeuw

welke betovering

gaat er uit

van de nacht van de stad 

wanneer de tijd

op een ondeelbaar moment

die is vastgelegd

wat is het geheim

van die ultieme stilte

wat is het geheim

van die lange stilstand

dat is de vraag

die ik me vaak stel

hardop

of alleen in mijn gedachten

zonder dat ik daar ook  

een antwoord op verwacht

alleen het metrum

waarmee de vraag zich aan me opdringt

blijft me achtervolgen

tot de volgende morgen

een morgen

die misschien wel een glimp

van het antwoord kan bevatten

en die misschien

wel een klein deel

van zijn geheim zal prijs geven

wanneer het weer licht wordt

omdat er in de nacht

ook altijd een herschepping

plaats vindt  

omdat de slaap

ook altijd een herschepping is

een verdwijning

in een niemandsland

dat niemand echt kent

met meer gedachten

en meer betekenissen

en meer dromen

dan we ons later

kunnen herinneren

en iedere morgen

een herschepping

iedere morgen een nieuw begin  

is hier dan nog een betekenis

achter gebleven

die elders al verloren is gegaan

een betekenis

die misschien wel nooit

wordt uitgesproken

en die misschien wel

verborgen moet blijven

om voort te kunnen leven

een moment in de tijd

dat altijd onverwacht

aan ons verschijnt

er is een tijd geweest

dat er in de stad meer ruimte was

dan in de stad vandaag

er is een tijd geweest

dat er meer toekomst was

in de stad was

dan in de stad vandaag  

ook al waren de straten overdag

vaak desolaat en eenzaam

en ook al lag er altijd een grauwsluiter

over de stad

toch was dat een tijd

dat er meer toekomst was

in de stad

en dat er meer ruimte was

in de stad

dan in onze dagen

maar deze oude stad

van meer dan een halve eeuw geleden

is nog steeds onze stad

dit zijn we nog steeds zelf

ook al zien we het niet

ook al denken we

dat de afstand te groot is geworden

en dat alles is veranderd

toch zijn we het zelf

want dit is de kern

van onze stad

de kern die we misschien

wel onderweg zijn kwijtgeraakt

maar toch is dit nog steeds

de kern van ons vandaag

zie die ruimte, zie die leegte

van hieruit

zou alles een vlucht gaan nemen

een ongekende vlucht

naar voren toe

naar het onbekende toe

maar dit is nog steeds

de kern van ons vandaag

de kern

die lang geleden is bepaald

en lang geleden is vastgelegd

maar dit is het begin

dit is het begin van de vlucht

die nooit meer eindigt

soms denk ik

dat we met velen zijn

en dat we allemaal

naar dezelfde foto’s kijken

van steden in de nacht

soms denk ik dat we allemaal

naar die herschepping kijken

die is vastgelegd

op een ondeelbaar moment

van de tijd

zoveel jaar geleden

en dan denk ik

dat we allemaal hetzelfde zien

dat we allemaal

hetzelfde vermoeden

maar dat we er alleen

niet over kunnen praten

we hebben er

alleen geen woorden voor

de woorden ontbreken

maar vaak denk ik ook

dat de weg

tussen geboorte en heden

een weg is die je alleen gaat

alles in de stad

is een voortdurende ontkenning

en wie daarin niet meegaat

loopt zijn eigen afwijzing tegemoet

oorspronkelijkheid

is dan geen keuze

die je met veel moeite

na jaren bereikt

maar het is een bittere noodzaak

een andere weg is er niet

wie geen hoge luchten ziet

maar verlichte straten

in de nacht

wie niet in dagen rekent

maar in jaren van de stad

die kiest

de trage schaduw van de huizen

en ziet geen vergezichten

maar soms gezichten

die verder niemand anders ziet

dan moet dit wel die lange weg zijn

die ons al die jaren

op een korte afstand heeft gevolgd

als ik op dezelfde plaats blijf staan

waar meer dan een halve eeuw geleden

de foto is genomen

dan heb ik moeite

om alles te herkennen

alles is hetzelfde gebleven

en toch is alles door de geschiedenis

voorgoed veranderd

maar de stad die ik zoek

is niet aan een bepaalde plaats gebonden

en de nacht die ik zoek

is niet aan een bepaalde tijd gebonden

niemand blijft hier staan

waar ik nu ben blijven staan

want dit is nog steeds onze wereld

dit zijn we nog steeds zelf

ook al zien we het zelf niet

ook al denken we

dat de afstand te groot is geworden

om nog te kunnen overbruggen

en dat alles is veranderd

maar toch zijn we het zelf

toch zijn we hier meer onszelf dan ooit

want dit is de kern

dit is de kern die we misschien

wel onderweg zijn kwijtgeraakt

maar toch is dit nog steeds

de kern van onszelf vandaag

zie die ruimte

zie die leegte

van hieruit

zou alles een vlucht gaan nemen

een ongekende vlucht naar voren toe

is het heden dan het verleden

dat maar niet wil verdwijnen

en steeds weer terugkeert

onzichtbaar en onhoorbaar

maar waarom omzien

naar een stad

op een moment

dat daar geen enkele reden voor is

waarom omzien

wanneer je gedachten

alle vrijheid hebben

om naar iedere plaats te gaan

die ze maar willen

waarom dan omzien

naar een plaats

waar niemand ze dwingt

om naar toe te gaan

naar die kern

die lang geleden is bepaald

ook al denken we

dat de afstand te groot is geworden

en dat alles is veranderd

de wereld overgaan

om dan terug te keren naar de stad

waar kleuren niet worden gemist

de wereld over gaan

om dan terug te keren

naar de nacht van de stad

heimwee

naar wat nooit geweest is

en nooit meer zal komen

een vorm van geweldloos verzet

tegen de eerste leegte

tegen de eerste stilte

die altijd zal blijven

en nooit meer voorbij gaat

maar met de stille hoop

dat de oude banden

nog eens worden verbroken

en dat er dan een verzoening komt

met wat in stilte

in de nacht over ons is gekomen

met wat geruisloos

al die jaren onder ons was   

zonder dat het een naam had

zonder dat het een gezicht had

die stille hoop

dat eeuwig verlangen

dat is nog steeds de vaste grond

van de bewoners

van de nacht van de stad  

tot op de dag van vandaag

het gesprek dat nooit begon

is ook het gesprek

dat nooit meer eindigt.

                 (De nacht van de stad).             (2021).