Nico-Jan van Dijk gedichten
To scare myself, with my own desert places
Robert Frost
Misschien is het verhaal wel heel gewoon
en misschien zou het niet zijn opgevallen
wanneer het verhaal
niet nog steeds zou worden doorverteld
tot op de dag van vandaag
misschien overkomt het velen
nog iedere dag
zonder dat het veel aandacht krijgt
zonder het wordt opgetekend
en zeker was ze niet de enige
bijna iedereen
die voor een onzichtbaar gevaar vlucht
wordt vroeg of laat
door die tweede persoon ingehaald
en wordt dan meegenomen
naar een plaats
waar die eigenlijk niet wil zijn
die persoon
die je zelf in het leven hebt geroepen
en die jouw plaats moest innemen
die voor jou de strijd moest aangaan
alleen in haar geval
was die dubbelganger
meer dan levensgroot geworden
zo groot
dat de schaduw daarvan
nog steeds voortleeft
tot op de dag van vandaag
de vlucht zonder einde
was toen al begonnen
alleen niemand wist het toen
niemand zag het toen
soms is de loop van een leven
al onvermijdelijk geworden
voordat iemand het weet
voordat iemand het ziet
en niemand stelt dan nog de vraag
of er nog een weg terug is
soms is de beslissing al gevallen
zonder dat iemand dat wil
----------
bewondering
roept tegenkrachten op
uit een soort van noodzaak
uit een soort van wetmatigheid
beroemdheid
roept krachten op
die tot het primitieve denken
van de mensheid worden gerekend
wie wordt opgetild
die voelt geen lichtheid
maar die voelt alleen de zwaartekracht
en wie heel hoog wordt opgetild
die wordt als door een inzichtbare hand
het zicht op de aarde ontnomen
en zal de zwaartekracht
alleen maar nog sterker voelen
beroemdheid
wil alleen maar zeggen
dat anderen denken dat ze je kennen
dat ze zomaar dichterbij mogen komen
het is heel verleidelijk
om zo van een grote afstand
dichterbij te komen
met verklaringen
met mystificaties
met steeds weer nieuwe meningen
steeds weer nieuwe theorieën
verklaringen tot in het oneindige
maar een verklaring is geen verklaring
een verklaring is geen oplossing
geen verlossing
----------
de weg door de woestijn
is niet de weg
naar een steeds grotere vrijheid
de waarheid wordt niet gevonden
ergens op een plaats
op een bepaalde tijd
wanneer de omstandigheden
daarvoor gunstig zijn
en je bereid bent
om de waarheid onder ogen te zien
dat gebeurt nergens op de wereld
ook niet in de woestijn
de leegte van de woestijn
maakt je alleen maar kleiner
want hoe langer je in de woestijn bent
hoe meer je de weerstand voelt
hoe kleiner je wordt
-----------
de enige weg die verder reikt
is heel klein
is heel licht
maar op dat punt aangekomen
wordt die weg nog maar zelden gevonden
een plaats om er alleen maar te zijn
dat gebied om naar terug te keren
om op ieder gewenst moment
terug te keren
hier ben ik eerder geweest
hier heb ik geleefd
het is een terugkeer naar het leven
naar de ruimte om te ademen
die ruimte om te ademen
was er toen al lang niet meer
die dag nu zoveel jaar geleden.
---------
wat maakt een film
tot een waardevolle ervaring vroeg ik
en iemand waarvan ik alleen
de stem kon horen zei
dat niets eenduidig is
dat niets wordt verklaard
de mensen niet
het verhaal niet
we rijden een film in
we rijden een ander leven binnen
een leven
dat evengoed ons eigen leven
zou kunnen zijn
dat onderscheid bestaat hier niet meer
niet hier in de woestijn
daar lost dat onderscheid vanzelf op
we rijden een toekomst tegemoet
die ook het verleden zou kunnen zijn
de herhaling van de weg
die we gisteren hebben afgelegd
de herhaling van de dag van gisteren
een herhaling
een film
----------
de stad in de woestijn
heeft het uiterlijk
van een stripverhaal
en lijkt op een denkbeeldige wereld
die door een mensenhand is getekend
alles is hier kunstmatig
alles is hier door een mensenhand gemaakt
maar niemand stelt hier de vraag
of de stad in de woestijn wel echt is
zoals niemand de vraag stelt
of een stripverhaal wel echt is gebeurd
de stad die hoog oprijst
uit de droge woestijn
is volkomen eerlijk
over de feestelijke leegheid
die hier van ouds regeert
zo eerlijk dat het niet meer
als een bezwaar wordt gevoeld
er wordt niets verzwegen
er wordt niets ontkend
wat kan je dan nog zeggen
wanneer de leegheid
zo uitbundig wordt gevierd
wanneer de schaamte
de straten al lang heeft verlaten
en de twijfel over de spelende mens
al lang niet meer bestaat
----------
er moet een verband zijn
met de goudzoekers
die hier vroeger kwamen
er moet een heel vanzelfsprekend
en heel oppervlakkig verband zijn
met het goklustig publiek
dat nu de woestijn
in grote stromen bezoekt
dat iedereen ziet
dat iedereen kent
de zoektocht naar goud
de zoektocht naar geld
de zoektocht naar geluk
toch denk ik
dat er ook nog een andere reden moet zijn
waarom mensen de woestijn inrijden
met maar een doel
met maar een bestemming
de stad in de verte
de stad in de woestijn
alleen kan ik de reden niet noemen
ik ken die niet
ik zie die niet
het lijkt wel alsof
de woorden daarvoor ontbreken
of steeds weer terugwijken
zoals de horizon in de woestijn
ons ook vooruit gaat
en misschien wel verbergt
wat we wel vermoeden
maar dat alleen kan voortbestaan
als het nooit helemaal
binnen ons bereik komt
-----------
wat maakt een film
tot een waardevolle ervaring vroeg ik
en iemand die ik niet kende
en die ik niet kon zien antwoordde
beelden van een mens
beelden van een landschap
de plaats en de ruimte
die hij daar mag innemen
zijn niet van nature gegeven
die bestaan niet
zonder de ingreep van de mens
die moeten we soms
met eigen handen maken
maar in de woestijn
mogen ze hun ware grootte tonen
in de woestijn
worden ze niet gehinderd door de tijd
en mag alles eindeloos duren
een tweede leven
een tweede eeuwig leven
door geen grenzen te erkennen
in de woestijn reis je buiten de tijd
in de woestijn kan je weggaan
zonder afscheid te nemen
zonder ooit terug te keren
----------
er was een lange weg voor nodig
een weg ver van de bewoonde wereld
om het ware gezicht van de woestijn
te kunnen zien
de woestijn vraagt niets
de woestijn gebiedt niets
de woestijn geeft geen verklaring
en is groot genoeg
om alles in zich op te nemen
om alles te vergeten
de ware grootte van de woestijn
is eindeloos
de woestijn
geeft ons het recht om te verdwijnen
en nooit meer terug te keren
in de woestijn vieren we een gemis
in de woestijn vieren we wat beloofd was
en nooit is gekomen
poëzie
is het ware gezicht
van de woestijn
--------
die nacht droomde ik
dat ik altijd in de woestijn zou blijven
dat ik altijd
over eindeloze vlaktes zou gaan
zonder ooit aan te komen
zomaar zonder verleden
zonder toekomst
als in een film
zonder vragen
zonder antwoorden
alleen maar heden
en het was goed.
(The Road to Reno). (2020).
(N.a.v. het gelijknamig fotoboek van Inge Morath over haar reis in 1960 door de USA naar de plaats Reno in de woestijn van Nevada waar op dat moment de film “ The Misfits” werd opgenomen, met in de hoofdrol Marilyn Monroe).
Nieuwe reacties
06.05 | 12:16
Wat een prachtig gedicht dat tot de verbeelding spreekt! Dank je wel voo...
23.04 | 07:04
Bedankt voor het sturen. Mooi gedicht..