Bewoner van het deltagebied

        ik liep en ik liep: tot ik kwam

       waar de grote, de grijze rivier stroomt.

                                              Ida Gerhardt

Het voorrecht

bewoner te zijn

van het deltagebied

de stroom is tot rust gekomen

de rivier heeft zich

over een groot gebied verspreid

de aarde

houdt de eeuwen verborgen

wat geweest is

is geweest

niets herinnert meer

aan een woest verleden

het water slaapt

in de omarming

van de last van zoveel eeuwen

de woorden zijn opgenomen

in een uitgestrekt gebied

de tijd is tot stilstand gekomen.

we staan hier op grond

die eeuwenlang

de volken heeft gedragen

en met onze aanwezigheid

willen wij de aarde

voor haar trouw belonen

die diep in haar binnenste

de getuigen bewaart 

van een leven dat bevochten werd

op de elementen

een leven

waaraan de gedachte vreemd was

dat het op een dag

zou worden opgegraven

en dat een kaal en nederig bestaan  

dat nooit meer is geweest

dan een simpel overleven

nog eeuwen later

van betekenis zou kunnen zijn

maar soms is het verhaal

meer dan de waarheid

soms is de herinnering

meer dan het verleden

de opkomst en ondergang

van beschavingen

landen die wegzinken

in een opkomende zee

en verdwenen steden

die voortaan verder leven onder water

de ondergrond

die nauwelijks wordt gekend

het verleden  

bestaat pas

als die heeft bewezen

om op eigen kracht

voort te kunnen leven

hier waren al mensen

hier heeft vroeger een volk geleefd

ook al hadden we de restanten

van de nederzettingen

niet zelf gezien

ook al hadden we de plaatsen

waar vuur werd gemaakt

niet zelf aangeraakt

maar dat maakt de aanwezigheid

van dat nomadenvolk

niet minder sterk

het lijkt wel

alsof ze alleen kunnen voortleven

als hun aanwezigheid

nooit tastbaar wordt

nooit dichterbij komt

als oude legende

leven ze voort 

als legende

die het verleden een vorm

van onaantastbaarheid geeft  

want zo kennen we toch het verleden

als legende

als mythe

nooit kennen we

het verleden rechtstreeks

nooit hebben we zelf de gezichten gezien  

van de mensen

die ons zijn voorgegaan.

toch zijn we vanaf onze geboorte

opgenomen in een volk

dat lang geleden heeft geleefd

anders zou het deltagebied

voor ons zijn betekenis

gaan verliezen

en ophouden

om onderdak te bieden

aan de wereld waarin we leven

er bestond nog geen naam

voor het deltagebied

er bestond nog geen naam

voor de rustplaats van de aarde

die door de rivier werd meegebracht

uit het hooggebergte

uit het achterland

onvermoeibaar en traag

zo stroomt de rivier

door het land

donker en monotoon

een verhaal

zonder de woorden

we denken

dat de rivier er altijd zal zijn

dat de rivier ons zal overleven

en nog zal blijven stromen

ook als wij er niet meer zijn

ook al is de rivier nooit dezelfde

en ook al verandert de rivier

van minuut tot minuut

van dag tot dag

maar de rivier gaat altijd verder

en brengt

een onzichtbare last naar zee

zwijgend als de man

die zich bewust is

van de zware taak

die hij moet volbrengen

het deltagebied

kwam pas tot leven

lang nadat de aarde was gevormd

pas toen de grond

voor het eerst

door de mens werd aangeraakt

begon de geschiedenis

van het deltagebied

voor de mensen kwamen

bestond alleen een leven

zonder grenzen

zonder horizon

er bestond nog geen naam

voor de leegte

er bestond nog geen naam

voor de eindeloze vlakte

voor de eindeloze tijd

pas toen de mensen kwamen

werd het land beschreven

in heel oude geschriften

daarin werd gesproken

over heel oude namen

in een taal

die op onze taal zou moeten lijken

maar die toen nog heel anders

werd gesproken.

oude taal

die niet meer wordt gesproken

oude taal die langzaam is verdwenen

het gebied waarin de taal leefde

werd steeds kleiner

de mensen die de taal spraken

werden steeds ouder

de vertrouwde wereld

die onveranderlijk leek

en jarenlang de mensen heeft omgeven

zou gaan verdwijnen 

stil en geruisloos

kwam het einde

maar dit is de ware kracht

van het verleden

het is een beeld

dat is vastgelegd in mijn gedachten

en dat altijd zal blijven

wat ik verder ook zie

wat ik verder ook denk

heenreis of terugreis

dat is niet meer te zeggen

van deze afstand lijkt het

alsof alles lang geleden

al is beslist

toen de tijd nog jong was

en alles nog mogelijk leek

de kustlijn

die ik in de verte zie

dat is de kust

die altijd op me wacht

dat is de plaats

waar ik vandaan kom

en waar ik altijd

naar terug zal keren   

een geloof

dat alleen maar vraagt

dat alleen maar aanraakt

een geloof

dat blijft zoeken 

naar een noodzaak

die nooit helemaal wordt verklaard

een bron

die alleen maar bron is

een begin

dat alleen maar een begin is

steeds weer

niet de verleiding

van het volmaakte leven

die ons al bij voorbaat

tot verliezers maakt

verliezers zijn we dan

zonder dat we weten

waarvan we verloren hebben

de illusie

van een sprakeloos bestaan

zo zou je het ook kunnen noemen

het ging aan ons voorbij

en we wisten het niet

we zagen het niet

maar dit is zware grond

dit is doorweekte aarde

hier wordt niets ontkend

hier wordt niets verzwegen

eindelijk worden we serieus genomen

eindelijk kunnen we de wereld over te gaan

zonder achterom te kijken

zonder te hoeven zoeken

naar een rechtvaardiging

voor ons dagelijks bestaan

een geloof

dat niets verklaart

dat niets ontkent

maar wel voldoende

tijd en ruimte geeft

de bewoner van het deltagebied

is opgenomen

in de grote stroom

de woorden

zijn doorgedrongen   

tot de vruchtbare grond

de bewoner

van het deltagebied

heeft het recht om de zwijgen

wat gezegd is

is gezegd

wat gedacht is

is gedacht

de woorden zijn opgenomen

in een uitgestrekt gebied.

                           (Bewoner van het deltagebied).        (2020).